معرفی و بازنمایی ویژگی‌های سبکی نسخۀ خطی لیلی و مجنون صاعدای اصفهانی

author

Abstract:

میرزا محمدهاشم صاعدای اصفهانی از شاعران گمنام دورۀ صفویه است که شرح حالش در تذکره‌ها نیامده است. وی اثری با عنوان لیلی و مجنون دارد که از آن، تنها یک نسخه بر جای مانده و در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود و تاکنون نیز تصحیح و چاپ نشده است. شاعر به ادعای خود، این اثر را به شیوه و بر پایۀ داستان لیلی و مجنون نظامی سروده است. این پژوهش بر پایۀ روش توصیفی‌تحلیلی انجام گرفته و به دنبال پاسخ این پرسش است که این منظومه به‌لحاظ چهارچوب و محتوا تا چه اندازه به اثر نظامی نزدیک است و از آن‌ تأثیر پذیرفته است؟ بنابراین، در گام اول به معرفی شاعر و اثر او پرداخته شده و در ادامه ویژگی‌های محتوایی آن واکاوی شده است. سپس ویژگی‌های سبکی اثر در سه سطح زبانی، فکری و ادبی بررسی شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که شاعر با افزودن داستان‌های فرعی دیگری به اصل روایت، روایتی پرکُنش‌تر نسبت به داستان نظامی به‌ وجود آورده است. این اثر در حوزۀ ویژگی‌های سبکی نیز با نوآوری‌هایی همراه بوده و به‌عنوان یکی از آثار ناشناختۀ ادبیات کهن فارسی در دورۀ صفویه، حائز توجه و اهمیت است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معرفی و تحلیل انتقادی نسخۀ خطی لیلی و مجنون میرزا عصمت الله مخدوم

یکی از نظیره­گویان نظامی در حوزۀ لیلی و مجنون سرایی، شاعری به ­نام میرزا عصمت­الله مخدوم معروف به قاضی میرعابد بدخشانی، از شعرای گمنام افغانستان و ناحیۀ بدخشان در سدۀ سیزدهم هجری است که منظومۀ لیلی و مجنون را در سال 1239 هجری قمری به رشتۀ نظم کشیده‌است. از این اثر در ایران تنها یک نسخۀ خطی موجود است که تاکنون نیز معرفی نشده‌‌است. بررسی این نسخه نشان می­دهد شاعر تحت تأثیر نظامی بوده‌است و داستان...

full text

معرفی و تحلیل انتقادی نسخۀ خطی لیلی و مجنون میرزا عصمت الله مخدوم

یکی از نظیره­گویان نظامی در حوزۀ لیلی و مجنون سرایی، شاعری به ­نام میرزا عصمت­الله مخدوم معروف به قاضی میرعابد بدخشانی، از شعرای گمنام افغانستان و ناحیۀ بدخشان در سدۀ سیزدهم هجری است که منظومۀ لیلی و مجنون را در سال 1239 هجری قمری به رشتۀ نظم کشیده است. از این اثر در ایران تنها یک نسخۀ خطی موجود است که تاکنون نیز معرفی نشده است. بررسی این نسخه نشان می­دهد شاعر تحت تأثیر نظامی بوده است و داستان ...

full text

مثنوی لیلی و مجنون مکتبی شیرازی نسخۀ خطی شمارۀ 10379، کتابخانۀ آیت‌اللّه مرعشی نجفی

هدف پژوهش حاضر، معرفی نسخۀ خطی مثنوی لیلی و مجنون مکتبی شیرازی، سرودۀ سال 895ق، مضبوط به شمارۀ 10379 در کتابخانۀ آیت‌اللّه مرعشی نجفی است. معرفی ویژگی­‌های این اثر و تاریخ‌گذاری آن با اتکا به قراین سبک‌­شناسانه و مقایسۀ تطبیقی تصاویر انجام شده است. نسخۀ مذکور دارای 101 برگ به ابعاد 5/6×10سانتیمتر است. کتابت متن و سرلوحه­‌ها به دانگ غبار و خط شکسته‌نستعلیق انجام شده ­است. تذهیب محد...

full text

تصحیح لیلی و مجنون نامی اصفهانی

داستان لیلی و مجنون یکی از نامه های نامی است که مربوط به عهد زندیه می باشد . نامی خود وقایع نگار کریم خان زند بوده است علاوه براین صاحب نامه های گنج گهر، خسرو وشیرین و وامق و عذرا و همچنین اثر منثور او با عنوان تاریخ گیتی گشا می باشد . البته یوسف و زلیخایی نیز بدو منسوب است که در این وجیزه به بررسی صحت و سقم این ادعا پرداخته می شود . اما حکایت لیلی و مجنون از زبان نامی گونه ای پرداخت همان حکای...

15 صفحه اول

مقایسة عنصرگره‌افکنی در دو منظومة لیلی و مجنون نظامی و مجنون و لیلی امیرخسرو دهلوی

 لیلی و مجنون از مشهورترین داستان­های عاشقانه ادب کهن ایران است که ریشه­ای عربی دارد و نخستین بار نظامی گنجوی آن را به نظم درآورد. پس از نظامی، نظیره­گویان بسیاری به سرودنِ این داستان پرداختند؛ از جمله می­توان به امیرخسرو­دهلوی که از نخستین و مشهورترین مقلّدان خمسة نظامی است، اشاره­کرد. در هر داستانی چه به نظم و چه به نثر، کیفیّت و نوع استفاده از عناصر داستان می­تواند مبنایی برای سنجش خوب یا ضعیف ...

full text

مقایسة منظومة «آنوش» و «لیلی و مجنون»

در مقالة حاضر. منظومة آنوش اثر شاعر ارمنی هوانس تومانیان با منظومة لیلی و مجنون. اثر شاعر نامدام ادبیات فارسی، نظامی. مقایسه شده است. این دو اثر عاشقانه. در دو سرزمین مختلف خلق شده اند ولی شباهت های بسیاری میان آنها وجود دارد. هر دو اثر، جدال عشق است و میل به وصال. در هر دو داستان دو عاشق برای عشق خود علیه آداب و رسومی که بر زمان حاکم است می ایستند. ‏از جمله محاسن وجود چنین آثاری،  نمایاندن سنن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 12

pages  37- 65

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023